Substancje chemiczne używane są w wielu branżach przemysłu i są przedmiotem obrotu nie tylko pomiędzy przedsiębiorcami i ich zakładami produkcyjnymi, lecz również są oferowane powszechnie w obrocie konsumenckim w formie środków czystości, kosmetyków czy farb. Kontroli bezpieczeństwa obrotu chemikaliami dla życia i zdrowia ludzi oraz dla środowiska służy tzw. system REACH.
Czym jest system REACH?
REACH (ang. Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) to system regulacji prawnych odnoszących się do rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i ograniczeń związanych z obrotem i stosowaniem chemikaliów.
Głównym aktem prawnym w Unii Europejskiej jest Rozporządzenie nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów.
Celem systemu REACH jest zarządzanie ryzykiem wynikającym z obrotu chemikaliami dla zdrowia i środowiska, a także zapewnienie odpowiedniej informacji o bezpieczeństwie substancji chemicznych dla wszystkich użytkowników w łańcuchu dostaw.
Kogo dotyczą regulacje REACH?
Przepisy Rozporządzenia REACH mają istotne znaczenie dla przedsiębiorców, którzy w swojej działalności wytwarzają, dystrybuują lub używają substancji chemicznych wpływających na środowisko naturalne.
Podmioty objęte systemem REACH to zarówno producenci, importerzy, dystrybutorzy, jak i użytkownicy chemikaliów. Zakres obowiązków każdej z wymienionych kategorii podmiotów jest inny i zależy od poziomu ryzyka wiążącego się z danym rodzajem działalności.
Należy mieć na uwadze, że system REACH przenosi ciężar dowodu na przedsiębiorców, którzy samodzielnie powinni identyfikować zagrożenia wynikające z używania chemikaliów i przekazywać odpowiednie informacje dotyczące ich bezpieczeństwa właściwym organom.
Na czym polega rejestracja substancji chemicznych?
Jednym z elementów systemu REACH jest rejestracja substancji chemicznych, która obowiązuje wszystkie podmioty, które produkują lub importują co najmniej tonę chemikaliów rocznie.
Konieczne jest poinformowanie Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) o sposobach bezpiecznego korzystania z danej substancji oraz przygotowanie zestawienia danych, w tym karty charakterystyki produktu, zgodnie z odpowiednimi wytycznymi. Podanie jak najdokładniejszych informacji ma gwarantować, że wszyscy potencjalni użytkownicy zapoznają się ze wskazówkami dotyczącymi postępowania z substancją i zarządzania ryzykiem.
System REACH w Polsce
W Polsce aktem prawnym, który określa kompetencję odpowiednich organów odpowiedzialnych za obsługę systemu REACH, stanowi ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.
Organami, które nadzorują przestrzeganie przepisów REACH w Polsce, są m.in. Państwowa Inspekcja Sanitarna, Inspekcja Ochrony Środowiska, Inspekcja Handlowa, Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Straż Pożarna oraz odpowiednie organy celno-skarbowe.
Znajomość przepisów składających się na system REACH i odpowiednie ich wdrożenie w przedsiębiorstwie wymaga niejednokrotnie profesjonalnego wsparcia. Regulacje REACH ulegają często zmianom, dlatego tak ważne jest monitorowanie przepisów i dostosowywanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa do wymogów prawa.
