Wybór sądu, do którego ma zostać wniesiony pozew w sprawie dotyczącej kredytu frankowego, może mieć dla kredytobiorców istotne znaczenie.
Sąd rejonowy czy sąd okręgowy?
W pierwszej kolejności zajmiemy się kwestią tzw. właściwości rzeczowej sądów, która jest zależna od wartości przedmiotu sporu. Wartością przedmiotu sporu w przypadku pozwu o zapłatę jest dochodzona kwota pieniężna. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy o prawa majątkowe, w tym również sprawy dotyczące kredytów frankowych, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75.000 zł.
W przypadku, gdy roszczenie o zwrot nienależnie spełnionego świadczenia jest mniejsze lub równe 75.000 zł, pozew wnosi się do sądu rejonowego. Jeśli natomiast wskazany próg kwotowy zostanie przekroczony, właściwy będzie sąd okręgowy. Z uwagi na kwoty dochodzone przez Frankowiczów sprawy frankowego najczęściej trafiają do sądów okręgowych.
Wysokość roszczenia dochodzonego przed sądem wynika z wyliczeń dokonanych na podstawie dokumentacji dotyczącej przebiegu realizacji umowy. Frankowicze mają jednak wpływ na to, w jaki sposób i w jakim zakresie będą dochodzić swoich praw przed sądem. W praktyce często stosuje się tzw. rozdrabnianie roszczeń, czyli dochodzenie w jednym postępowaniu części roszczenia zamiast całego.
Celem takiego procedowania może być np. ograniczenie ryzyka ponoszenia kosztów procesu drugiej strony w razie przegranej. Ponadto w przypadku spraw frankowych, w których kredyt jest nadal spłacany, wraz z upływem czasu zwiększa się de facto wysokość świadczeń nienależnych, co prowadzi do tego, że kwota objęta pozwem nigdy nie będzie do końca aktualna na dzień wyrokowania.
Ciągła aktualizacja kwoty roszczenia nie zawsze jest możliwa i prowadziłaby do znacznego wydłużenia postępowania, stąd możliwe jest zasądzenie części roszczenia przysługującego kredytobiorcy, nie pozbawiając go możliwości dochodzenia dalszych kwot i dokonania pozostałych rozliczeń z bankiem w razie orzeczenia o nieważności czy bezskuteczności postanowień umowy kredytu frankowego.
Przy dokonywaniu wyboru między sądem rejonowym a okręgowym, z wyjątkiem sytuacji, gdy wysokość roszczenia pozwala tylko na skierowanie sprawy do sądu niższego rzędu, należy mieć dodatkowo na względzie przepisy o dopuszczalności skargi kasacyjnej. Ten nadzwyczajny środek zaskarżenia może bowiem zostać wniesiony wyłącznie w sprawach, w których wartość przedmiotu zaskarżenia przekracza 50.000 zł.
Który wydział sądu będzie właściwy?
Sprawy kredytów frankowych należą do spraw cywilnych, a zatem właściwe będą wydziały cywilne w danym sądzie. Jednak sposób przydziału spraw do poszczególnych wydziałów może różnić się w przypadku różnych sądów i przyjętych w nich zasad organizacyjnych.
Szczególne rozwiązanie zostało przyjęte w Sądzie Okręgowym w Warszawie, który jest sądem z największą ilością spraw frankowych w Polsce. Utworzony w nim został XXVIII Wydział Cywilny, do którego właściwości należy rozpoznawanie spraw cywilnych dotyczących umów kredytu denominowanego lub indeksowanego do walut obcych. Kierując pozew do Sądu Okręgowego w Warszawie, należy zatem oczekiwać, że zostanie on skierowany do tego specjalistycznego wydziału.
O utworzeniu wydziału ds. frankowych pisaliśmy na naszym blogu: https://pulapkifrankowe.pl/index.php/2021/04/01/wydzial-do-spraw-frankowych-w-sadzie-okregowym-w-warszawie/.
W innych sądach pozew Frankowicza trafi do jednego z wydziałów cywilnych w drodze losowania albo według zasad przydziału spraw obowiązującego w danym sądzie.
Ustalenie, czy wnosić powództwo do sądu rejonowego, czy okręgowego, to jeszcze nie koniec decyzji, jakie musi podjąć kredytobiorca frankowy po przedyskutowaniu wszystkich „za” i „przeciw” ze swoim pełnomocnikiem. Istotne znaczenie ma bowiem również wybór miejscowości, w której ma siedzibę właściwy rzeczowo sąd.
Znaczna odległość sądu od miejsca zamieszkania prowadzić może do powstania dodatkowych kosztów związanych ze stawiennictwem strony, jak również pełnomocnika procesowego w sądzie na rozprawie czy też w celu uzyskania wglądu w akta postępowania.
Problematykę wyboru sądu w określonym mieście regulują przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące tzw. właściwości miejscowej.
Wyróżnia się różne rodzaje właściwości miejscowej – właściwość ogólną, przemienną lub wyłączną. W przypadku spraw frankowych właściwość sądu może być ustalona albo według właściwości ogólnej, albo przemiennej.
Właściwość ogólna oznacza złożenie pozwu w sądzie, w którego okręgu mieści się siedziba pozwanego, czyli banku. Najczęściej będzie to Warszawa, w której mieszczą się siedziby najczęściej pozywanych banków. Stąd też znaczne obciążenie Sądu Okręgowego w Warszawie sprawami frankowymi, ale i doświadczenie tego sądu w tego rodzaju sprawach. Wybór Sądu Okręgowego w Warszawie jest korzystny dla osób zamieszkałych w okręgu tego sądu. Może być jednak utrudnieniem dla kredytobiorców z innych części Polski. Czy zatem jest to jedyne możliwe rozwiązanie?
Czy mogę złożyć pozew w sądzie miejsca zamieszkania?
Od niedawna obowiązują przepisy, które umożliwiają Frankowiczom pozywanie banku w sądzie swojego miejsca zamieszkania. Jest to właśnie owa właściwość przemienna – pozostawiająca wybór osobie inicjującej postępowanie, czyli powodowi.
Zgodnie z art. 372 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego powództwo o roszczenie wynikające z czynności bankowej przeciwko bankowi, innej jednostce organizacyjnej uprawnionej do wykonywania czynności bankowych lub ich następcom prawnym można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania.
Warto zwrócić uwagę, że chodzi o miejsce zamieszkania, a nie zameldowania.
W zależności od indywidualnej sytuacji Frankowicza może on dokonać wyboru właściwego sądu np. znajdującego się bliżej jego miejsca zamieszkania lub też zdecydować się na wszczęcie postępowania np. przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Jako że nie wszystkie z banków, które posiadają portfel kredytów frankowych, mają siedzibę w Warszawie, lecz również np. w Gdańsku czy we Wrocławiu, a wówczas wybór sądu z miejsca zamieszkania powoda może okazać się korzystnym rozwiązaniem i pozwoli uniknąć nakładów czasowych i finansowych związanych z podróżami do sądu.
Wnioski
Wybór sądu, do którego skierowany zostanie pozew, nie jest zatem z góry przesądzony i powinien zostać przemyślany na etapie planowania postępowania. W przypadku spraw prowadzonych przez Kancelarię RGW jest to jeden z elementów omawianych z Klientem przed wniesieniem powództwa w sprawie frankowej.
Wszelkie pytania dotyczące spraw frankowych, w tym również możliwości wyboru właściwego sądu, prosimy kierować na adres: kredyty@rgw.com.pl lub poprzez infolinię.
