Kancelaria RGW od marca 2015 r. świadczy pomoc prawną dla kredytobiorców w sprawach tzw. kredytów frankowych (https://rgw.com.pl/kredyty-frankowe-infolinia/).
W ciągu ostatnich czterech lat mogliśmy obserwować ewolucję orzecznictwa polskich sądów oraz rosnącą świadomość problemów prawnych związanych z różnymi typami oferowanych polskim kredytobiorcom produktów kredytowych indeksowanych/waloryzowanych czy denominowanych kursem franka szwajcarskiego.
Istotne rozbieżności w orzecznictwie sądów w sprawach, które po kilku latach dotarły do etapu skargi kasacyjnej przed Sądem Najwyższym, zaczynają być wreszcie wyjaśniane, co – miejmy nadzieję – doprowadzi do ujednolicenia praktyki orzeczniczej i to w kierunku zgodnym z prokonsumencką wykładnią stosowaną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wspomnieć należy o dwóch istotnych orzeczeniach, które zapadły w ostatnim czasie w Sądzie Najwyższym.
W wyroku z 4 kwietnia 2019 r. w sprawie o sygn. akt III CSK 159/17 Sąd Najwyższy przyjął, że „uznanie za niedozwolone (art. 385[1] k.c.) postanowienia umowy kredytu udzielonego w złotych i indeksowanego do waluty obcej, w którym określono zasady ustalania kursu tej waluty, co do zasady prowadzi do wyeliminowania mechanizmu indeksacji z treści wiążącego strony stosunku prawnego. W takim przypadku strony są związane umową w pozostałym zakresie, również co do sposobu określenia oprocentowania kredytu.”
Powyższe stanowisko SN wspiera linię orzeczniczą, zgodnie z którą po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień umownych dotyczących indeksacji kredytu w mocy pozostaje umowa kredytu złotowego z oprocentowaniem LIBOR (por. Nieuczciwe postanowienia w umowie kredytu indeksowanego do CHF).
Stanowisko to zostało potwierdzone po raz kolejny w wyroku Sądu Najwyższego z 9 maja 2019 r. w sprawie o sygn. akt I CSK 242/18.
W wielu sprawach sądy powszechne oczekują na rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości UE w przedmiocie pytań prejudycjalnych zadanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie. 14 maja 2019 r. została przedstawiona opinia Rzecznika Generalnego w sprawie C-260/18, która potwierdza dotychczasowe orzecznictwo TSUE.
Wynika z niej m.in., że niezgodne z prawem unijnym jest zastępowanie niedozwolonych postanowień umownych w drodze odwołania się do przepisów prawa krajowego o charakterze ogólnym (np. art. 354 KC, jak to czyniły dotychczas niektóre sądy – por. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił do ponownego rozpoznania niekorzystny dla konsumenta wyrok w sprawie frankowej).
Ponadto do sądu krajowego należy ocena, czy możliwe jest utrzymanie w mocy umowy pozbawionej nieuczciwych warunków. Jeśli nie – możliwe jest stwierdzenie nieważności całej umowy (por. Sąd Okręgowy w Warszawie ustalił nieważność umowy kredytu indeksowanego CHF – wyrok z 12 grudnia 2018 r.).
Stały rozwój orzecznictwa, wyrażenie stanowiska przez Sąd Najwyższy w opisanych powyżej wyrokach oraz oczekiwanie na wyrok TSUE zgodny z dotychczasową linią orzeczniczą sprawiają, że coraz więcej kredytobiorców ma nadzieję na zgodne z ich wnioskami rozstrzygnięcie spraw.
Dla osób zainteresowanych zasadami świadczenia pomocy prawnej przez Kancelarię RGW w sprawach „kredytów frankowych” przygotowaliśmy biuletyn, który można przejrzeć poniżej oraz pobrać tutaj.
