Konkurencja jest zjawiskiem nieodłącznie związanym z działalnością gospodarczą. Może ona przybrać jednak postać nieuczciwej konkurencji.
Czyn nieuczciwej konkurencji – definicja
Aktem prawnym, który reguluje kwestie związane z nieuczciwą konkurencją jest ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z ustawą czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Do czynów nieuczciwej konkurencji zalicza się między innymi:
- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, towaru lub usługi czy brak takiego oznaczenia,
- bezprawne ujawnienie czy wykorzystanie cudzej tajemnicy przedsiębiorstwa,
- niewolnicze naśladowanie gotowego produktu innego przedsiębiorcy,
- utrudnianie dostępu do rynku.
Wyliczenie rodzajów czynów nieuczciwej konkurencji w ustawie nie stanowi katalogu zamkniętego, a za taki czyn może być uznane każde działanie, które spełnia przesłanki przytoczonej powyżej definicji.
Odpowiedzialność cywilna, czyli czego można żądać od sprawcy czynu
Przedsiębiorca, który czuje się pokrzywdzony czynem nieuczciwej konkurencji innego uczestnika rynku, może domagać się od sprawcy zaniechania lub usunięcia skutków niedozwolonych działań. Ponadto sprawca czynu nieuczciwej konkurencji może zostać zobowiązany do złożenia oświadczenia o określonej treści odnoszącego się do popełnionego czynu.
Jeśli doszło do wyrządzenia szkody, poszkodowany może żądać jej naprawienia. Uzyskane na skutek czynu nieuczciwej konkurencji korzyści wydawane są przez sprawcę na żądanie poszkodowanego na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
Dodatkową sankcją w przypadku uznania, że czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony, może być zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego.
Wskazane roszczenia mogą być dochodzone w postępowaniu przed sądem cywilnym. Tego typu sprawy zaliczane są do spraw własności intelektualnej. Dlatego do ich rozpoznawania właściwe są sądy okręgowe. Jeśli postępowanie dotyczy natomiast tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym wyłącznie właściwy jest Sąd Okręgowy w Warszawie jako sąd specjalistyczny.
Odpowiedzialność karna
Za popełnienie czynu nieuczciwej konkurencji w niektórych przypadkach grożą również konsekwencje karne. Ustawa wskazuje czyny, które są wykroczeniami, takie jak mylące oznaczenie produktu, nieuczciwa reklama, rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Grozi za nie kara aresztu albo grzywny. Są również czyny nieuczciwej konkurencji kwalifikowane jako przestępstwo.
Przestępstwem jest ujawnienie lub wykorzystanie we własnej działalności cudzej tajemnicy przedsiębiorstwa prowadzące do wyrządzenia poważnej szkody innemu przedsiębiorcy, a także bezprawne ujawnienie takiej tajemnicy. Tak samo traktowane jest kopiowanie produktu i jego wprowadzanie do obrotu oraz organizowanie lub kierowanie systemem sprzedaży lawinowej. W tych przypadkach kary są już surowsze, włączając w to karę pozbawienia wolności.
