Zakres pomocy prawnej
Do Klientów Kancelarii RGW należą przedsiębiorcy reprezentujący przemysł chemiczny.
Oferujemy specjalistyczną pomoc prawną dla przemysłu chemicznego, z uwzględnieniem obowiązujących w tej jakże szerokiej gałęzi przemysłu regulacji sektorowych dotyczących różnych rodzajów produktów i sposobu ich wytwarzania.
Przemysł chemiczny obejmuje takie działy produkcji jak:
- chemia rolnicza (środki ochrony roślin, nawozy),
- tworzywa sztuczne,
- kosmetyki,
- detergenty,
- przemysł gumowy,
- chemia budowlana,
- przemysł opakowaniowy.
Szczególnie bogate doświadczenie Kancelaria RGW posiada w branży środków ochrony roślin oraz nawozów, które z uwagi na ich istotną rolę i zasięg stosowania podlegają szczególnej reglamentacji, a ich produkcja i wprowadzanie do obrotu wymagają znajomości szeregu aktów prawnych na płaszczyźnie krajowej i europejskiej.
Obszar działań
Rejestracja środków ochrony roślin
W Polsce, podobnie jak we wszystkich pozostałych państwach członkowskich Unii Europejskiej, możliwe jest wprowadzanie do obrotu wyłącznie środków ochrony roślin zarejestrowanych we właściwej procedurze.
Proces rejestracji środków ochrony roślin został w szczegółowy sposób uregulowany prawnie.
W zakresie procesu rejestracji środków ochrony roślin Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną w szczególności poprzez:
- przygotowywanie wniosków (w zakresie prawnym) o wydanie zezwolenia na wprowadzanie do obrotu i stosowanie środków ochrony roślin;
- reprezentację w postępowaniu przed Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi dotyczącym wydania zezwolenia na wprowadzenia środków ochrony roślin do obrotu;
- reprezentację przed sądami administracyjnymi w sprawach dotyczących rejestracji środków ochrony roślin oraz wprowadzania środków do obrotu;
- sporządzanie opinii prawnych w zakresie dopuszczalności wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- opracowywanie analiz dopuszczalności wprowadzania do obrotu na terytorium Unii Europejskiej substancji czynnych;
- sporządzanie opinii prawnych w zakresie dopuszczalności wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i substancji czynnych pochodzących z krajów niebędących członkami Unii Europejskiej.
Podstawowe znaczenie w zakresie procedury rejestracji środka ochrony roślin mają następujące akty prawne:
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające Dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG;
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające Dyrektywy 67/548/EWG I 1999/45/WE oraz zmieniające Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006;
- ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o środkach ochrony roślin.
Na terytorium Unii Europejskiej stosowane w produkcji i wprowadzane do obrotu mogą być wyłącznie substancje czynne zatwierdzone przez Komisję Europejską.
Substancje czynne stanowią substancje, w tym mikroorganizmy, wykazujące ogólne lub specyficzne oddziaływanie na organizmy szkodliwe lub na rośliny, części roślin lub na produkty roślinne.
Substancja czynna może zostać zatwierdzona wyłącznie jeśli w świetle aktualnej wiedzy naukowej i technicznej można oczekiwać, że przy uwzględnieniu kryteriów zatwierdzania środki ochrony roślin zawierające tę substancję spełnią między innymi następujące wymogi:
- pozostałości środków ochrony roślin powstałe wskutek stosowania zgodnego z dobrą praktyką ochrony roślin i uwzględniającego realistyczne warunki stosowania:
- nie mają żadnego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi;
- nie mają żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko.
2. środek ochrony roślin stosowany w sposób zgodny z dobrą praktyką ochrony roślin i z uwzględnieniem realistycznych warunków stosowania:
- jest wystarczająco skuteczny;
- nie ma natychmiastowego lub opóźnionego szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi;
- nie ma żadnego niedopuszczalnego wpływu na rośliny ani na produkty roślinne;
- nie powoduje zbędnego cierpienia i bólu u poddawanych kontroli kręgowców;
- nie ma żadnego niedopuszczalnego wpływu na środowisko.
Procedura zatwierdzania substancji czynnych stosowanych w środkach ochrony roślin następuje na szczeblu ogólnoeuropejskim i trwa w chwili obecnej od 2,5 do 3,5 roku. Pierwsze zatwierdzenie udzielane jest na okres nieprzekraczający dziesięciu lat.
Środek ochrony roślin przed wprowadzeniem w danym państwie musi zostać zatwierdzony w odpowiedniej wewnątrzkrajowej procedurze.
W Polsce organem właściwym do wydawania zezwoleń na wprowadzanie środka ochrony roślin do obrotu jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Środek ochrony roślin może uzyskać zezwolenie wyłącznie gdy wnioskodawca wykaże, że środek spełnia rygorystyczne kryteria.
W treści zezwolenia wskazuje się między innymi:
- określenie roślin lub produktów roślinnych i obszarów niezwiązanych z rolnictwem, na które lub na których środek ochrony roślin może być stosowany;
- cele, do jakich środek może być stosowany;
- wymogi związane z wprowadzaniem do obrotu oraz stosowaniem środka ochrony roślin;
- okres ważności zezwolenia, który nie może być dłuższy niż jeden rok od daty wygaśnięcia ważności zatwierdzenia substancji czynnych, sejfnerów i synergetyków zawartych w danym środku ochrony roślin.
Państwo członkowskie rozpatrujące wniosek podejmuje decyzję w terminie dwunastu miesięcy, czy wymogi dotyczące zezwolenia zostały spełnione. W praktyce jednak wskazany termin jest często wydłużany lub zawieszany z uwagi, na przykład, na konieczność uzyskania przez organ dodatkowych informacji lub przeprowadzenia procedury badania równoważności substancji czynnych.
Etykietowanie i reklama
Z uwagi na zagrożenia związane z nieprawidłowym stosowaniem środków ochrony roślin, prawodawca wprowadził szereg ograniczeń w zakresie reklamowania środków ochrony roślin, jak i obowiązków w zakresie prawidłowego opakowywania i etykietowania tego rodzaju produktów.
Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną w powyższym zakresie w szczególności poprzez:
- sporządzanie opinii prawnych dotyczących prawidłowości opakowania i etykietowania danego środka ochrony roślin;
- opracowywanie analiz prawnych w zakresie dopuszczalności zastosowania określonych środków marketingowych w odniesieniu do środków ochrony roślin;
- obronę w postępowaniach karnych dotyczących stosowania nieprawidłowych opakowań lub błędnych etykiet;
- reprezentowanie strony w postępowaniach administracyjnych dotyczących wymierzenia opłaty sankcyjnej za prowadzenie reklamy środka ochrony roślin w sposób niezgodny z prawem.
- środki ochrony roślin muszą być pakowane w taki sposób, aby prawdopodobieństwo popełnienia takiego błędu było jak najmniejsze;
- środki ochrony roślin muszą zawierać składniki zniechęcające do konsumpcji lub ją uniemożliwiające;
- opakowania jednostkowe środków ochrony roślin wprowadzanych do obrotu powinny być szczelnie zamknięte i nieuszkodzone, zaopatrzone w zatwierdzoną etykietę sporządzoną w języku polskim oraz spełniać wymagania określone w zezwoleniu na wprowadzanie środka ochrony roślin do obrotu lub pozwoleniu na handel równoległy;
- etykiety środków ochrony roślin winny spełniać wszelkie kryteria i zawierać wszystkie informacje wymagane przez prawo.
Należy pamiętać, że przed wydaniem zezwolenia państwa członkowskie mogą wymagać przedłożenia przykładowych egzemplarzy lub projektów opakowań oraz projektów etykiet i ulotek, co w praktyce okazuje się regułą.
Sankcje karne:
Polski ustawodawca wprowadził katalog wykroczeń związanych z niewłaściwym etykietowaniem i opakowywaniem środków ochrony roślin. Wśród najistotniejszych czynów zabronionych w powyższym zakresie wskazać należy:
- wprowadzanie do obrotu środka ochrony roślin w opakowaniu jednostkowym niezgodnie z wymaganiami prawa;
- zbywanie środka ochrony roślin lub składanie oferty zbycia takiego środka w opakowaniu zastępczym.
Powyższe wykroczenia zagrożone są karą grzywny.
- środki ochrony roślin, które nie uzyskały zezwolenia nie mogą być reklamowane w jakikolwiek sposób;
- każda reklama środka ochrony roślin winna zawierać wyraźne i czytelne oznaczenie o treści „Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu”;
- dopuszczalne jest zastąpienie określenia „środek ochrony roślin” bardziej precyzyjnymi określeniami danego produktu, takimi jak „środek grzybobójczy”, „środek owadobójczy” lub „środek chwastobójczy”;
- reklamy nie mogą zawierać informacji, które byłyby mylące w odniesieniu do możliwych zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska;
- państwa członkowskie mogą zakazać reklamowania środków w niektórych mediach lub ograniczyć to reklamowanie;
- reklamy nie mogą przedstawiać wizualnie żadnych potencjalnie niebezpiecznych praktyk (np. stosowania w pobliżu żywności, stosowania bez stosownej odzieży ochronnej);
- w reklamach należy zwracać uwagę na stosowne zwroty i symbole ostrzegawcze umieszczone na etykietach.
Produkcja, konfekcja, dystrybucja
Działalność gospodarcza w zakresie produkcji, konfekcji oraz dystrybucji środków ochrony roślin ma charakter działalności reglamentowanej.
Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną odnoszącą się do produkcji, konfekcji oraz dystrybucji środków ochrony roślin między innymi poprzez:
- sporządzanie opinii prawnych w zakresie konieczności uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wprowadzania środków ochrony roślin do obrotu lub konfekcjonowania tych środków;
- prowadzenie audytu w zakresie zgodności działalności przedsiębiorcy z odpowiednimi przepisami dotyczącymi produkcji, konfekcji oraz dystrybucji środków ochrony roślin;
- sporządzanie umów dotyczących produkcji, konfekcji i dystrybucji środków ochrony roślin z uwzględnieniem odpowiednich przepisów;
- reprezentację stron w postępowaniu rejestrowym w zakresie wpisu do właściwego rejestru;
- reprezentację w postępowaniach przed właściwymi organami dotyczących opłat sankcyjnych w związku z wprowadzaniem do obrotu lub konfekcjonowaniem środków ochrony roślin;
- reprezentację przed sądami administracyjnymi w sprawach dotyczących opłat sankcyjnych związanych z działalnością na rynku środków ochrony roślin;
- obronę w postępowaniach karnych dotyczących wprowadzania do obrotu lun konfekcjonowania środków ochrony roślin lub substancji czynnych.
Działalność w zakresie wprowadzania środków ochrony roślin do obrotu lub konfekcjonowania jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wprowadzania środków ochrony roślin do obrotu lub konfekcjonowania tych środków.
Producent środka ochrony roślin nie podlega wpisowi do rejestru, jeżeli uzyskał zezwolenie na wprowadzanie danego środka ochrony roślin do obrotu. Jednakże jeżeli producent ten prowadzi działalność gospodarczą w zakresie zbywania środków ochrony roślin ostatecznemu nabywcy, działalność w tym zakresie wymaga wpisu do rejestru.
Organem prowadzącym wyżej wskazany rejestr przedsiębiorców jest:
- wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę przedsiębiorcy, z tym że w przypadku gdy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna - miejsce wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli jest inne niż miejsce zamieszkania tej osoby;
- wojewódzki inspektor właściwy ze względu na planowane miejsce wykonywania działalności gospodarczej, do którego został złożony wniosek o wpis do rejestru.
Podstawowym obowiązkiem wszystkich przedsiębiorców działających w branży środków ochrony roślin jest wprowadzanie do obrotu wyłącznie środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu w danym kraju, w oryginalnych, nieuszkodzonych i prawidłowo oznaczonych opakowaniach.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie produkcji, konfekcjonowania lub dystrybucji środków ochrony roślin są w szczególności zobowiązani do:
1.zapewnienia, aby osoby dokonujące zbycia środków ochrony roślin ostatecznemu nabywcy:
- ukończyły szkolenie;
- udzielały nabywcy środków ochrony roślin, na jego żądanie, informacji dotyczących zagrożeń związanych ze stosowaniem nabywanych środków ochrony roślin oraz dotyczących prawidłowego i bezpiecznego ich stosowania;
2. zapewnienia, aby osoby inne niż ostateczny nabywca, miały możliwość bieżącej konsultacji z osobą posiadającą ww. kwalifikacje;
3. przechowywania środków ochrony roślin, którym upłynął termin ważności, lub z innych powodów nieprzeznaczonych do zbycia, w wydzielonym i odpowiednio oznaczonym miejscu;
4. realizowania obowiązków w zakresie prowadzenia i przechowywania wymaganej prawem dokumentacji
5. zamieszczania odpowiednich informacji w ofertach zbywania środków ochrony roślin na odległość.
Ustawodawca, celem zabezpieczenia przestrzegania obowiązków nałożonych na podmioty prowadzące działalność w zakresie produkcji, konfekcji i dystrybucji środków ochrony roślin wprowadził szereg przepisów o charakterze penalnym. Zabrania się między innymi następujących zachowań:
- wprowadzania do obrotu materiału siewnego zaprawionego środkiem ochrony roślin niezgodnie z ustawowymi wymaganiami;
- wprowadzanie do obrotu środka ochrony roślin po upływie terminu ważności lub niezgodnie z innymi wymogami ustawowymi;
- zaniechania zapewnienia, że osoby dokonujące zbycia środków ochrony roślin ostatecznemu nabywcy posiadają odpowiednie szkolenia;
- nieprzechowywanie środków ochrony roślin, którym upłynął termin ważności lub z innych powodów nieprzeznaczonych do zbycia w wydzielonym i odpowiednio oznaczonym miejscu;
- zbywanie środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych osobom, które nie spełniają ustawowych kryteriów;
- zbywanie lub składanie ofert zbycia środków ochrony roślin, której zachowanie wskazuje, że znajduje się w stanie nietrzeźwości lub osobie niepełnoletniej;
- zbywanie lub składanie ofert zbycia środków ochrony roślin w opakowaniu zastępczym;
- zbywanie lub składanie ofert zbycia środków ochrony roślin przeznaczonych dla użytkowników profesjonalnych w pomieszczeniu, w którym prowadzona jest sprzedaż żywności lub pasz;
- zbywanie lub składanie ofert zbycia środków ochrony roślin przy użyciu automatu, samoobsługi lub sprzedaży dokonywanej poza punktem stałej lokalizacji.
Wymienione powyżej czyny zabronione stanowią wykroczenia zagrożone karą grzywny.
Import równoległy
Z uwagi na fakt, że podstawowa procedura rejestracji środków ochrony roślin jest długotrwała i bardzo skomplikowana, prawodawca unijny przewidział uproszczony tryb dopuszczania środków do obrotu w ramach tzw. importu (handlu) równoległego.
Kancelaria RGW w zakresie handlu równoległego oferuje między innymi:
- przygotowywanie wniosków (w zakresie prawnym) o wydanie zezwolenia na handel równoległy danym środkiem ochrony roślin;
- reprezentację podmiotów zainteresowanych uzyskaniem zezwolenia na handel równoległy w postępowaniu przed Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi;
- reprezentację strony przed sądami administracyjnymi w sprawach dotyczących wniosku o zezwolenie na handel równoległy;
- opracowywanie analiz prawnych w zakresie możliwości ubiegania się o zezwolenie na handel równoległy w odniesieniu do określonego środka ochrony roślin.
Rejestracja w ramach handlu równoległego następuje w postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez właściwy organ państwa członkowskiego. W Polsce organem właściwym, podobnie jak w przypadku procedury podstawowej, jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Uzyskanie zezwolenia na handel równoległy możliwe jest gdy spełnione zostaną następujące warunki:
- środek, którego wniosek dotyczy został dopuszczony w jednym z państw członkowskich (w tzw. państwie członkowskim pochodzenia);
- skład środka, którego wniosek dotyczy jest identyczny ze składem środka (tzw. środka referencyjnego) dopuszczonego uprzednio w państwie, na terytorium którego środek, którego wniosek dotyczy ma zostać wprowadzony (państwo członkowskie wprowadzenia).
Środek ochrony roślin uważa się za identyczny ze środkiem referencyjnym, jeżeli:
- zostały one wytworzone przez to samo przedsiębiorstwo lub przez przedsiębiorstwo powiązane lub na licencji zgodnie z takim samym procesem produkcyjnym;
- są one identyczne pod względem specyfikacji i zawartości substancji;
- są takie same lub równoważne pod względem występujących w nich składników.
Co do zasady pozwolenie na handel równoległy powinno zostać udzielone w terminie 45 dni roboczych od otrzymania przez właściwy organ kompletnego wniosku. W praktyce, z uwagi na konieczność wymiany informacji dotyczących środka będącego przedmiotem postępowania między państwami członkowskimi termin ten ulega wydłużeniu.
Nieuczciwa konkurencja i prawo antymonopolowe
Z uwagi na technologiczne zaawansowanie sektora środków ochrony roślin i nawozów oraz bardzo wysokie nakłady ponoszone przez branżowych przedsiębiorców na badania i rozwój, szczególnego znaczenia nabiera ochrona przed nieuczciwą konkurencją, zwłaszcza w zakresie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa.
Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną w powyższym zakresie w szczególności poprzez:
- sporządzanie opinii prawnych dotyczących możliwości zakwalifikowania określonych zachowań jako czynów nieuczciwej konkurencji;
- prowadzenie wszechstronnego audytu w zakresie stosowania odpowiednich zabezpieczeń przed skutkami czynów nieuczciwej konkurencji;
- opracowywanie analiz prawnych i rekomendacji w zakresie ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa;
- reprezentację strony w postępowaniach cywilnych dotyczących roszczeń związanych z czynami nieuczciwej konkurencji;
- reprezentację pokrzywdzonego podmiotu w postępowaniu karnym, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego;
- sporządzanie umów oraz opracowywanie stosownych aneksów z uwzględnieniem ochrony przed czynami nieuczciwej konkurencji (umowy licencyjne, kary umowne, klauzule poufności itp.) z uwzględnieniem specyfiki branży chemicznej
Prawo cywilne
Czynem nieuczciwej konkurencji jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.
Powyższa klauzula generalna pozwala na dokonywanie elastycznej oceny zachowań przedsiębiorców, które mogą godzić w uczciwość konkurencji i stosowanie odpowiednich do stwierdzonych deliktów cywilnoprawnych środków.
Niezależnie od powyższego, ustawodawca zawarł w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji szereg tzw. czynów nazwanych, czyli deliktów cywilnoprawnych określonych wprost przez ustawodawcę.
W branży chemicznej szczególnie istotne znaczenie ma ochrona przed:
- czynami nieuczciwej konkurencji zmierzającymi do bezprawnego korzystania z renomy innego przedsiębiorcy (np. bezprawnym wykorzystywaniem firmy, nazwy, symboli, nazwiska przedsiębiorcy, nazw geograficznych lub regionalnych);
- czynami nieuczciwej konkurencji mającymi na celu zszarganie reputacji konkurenta (np. rozpowszechnianiem nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji dotyczących przedsiębiorstwa konkurenta, osób nim kierujących, wytwarzanych towarach lub świadczonych usługach, stosowanych cenach i sytuacji gospodarczej i prawnej);
- bezprawnym wykorzystaniem tajemnicy przedsiębiorstwa (np. przejęciem technologii wytwarzania określonych produktów, kradzieżą formuł produkowanych substancji, bezprawnym wykorzystaniem szczegółowych informacji dotyczących procesu produkcyjnego, list kontrahentów, informacji o realizowanych zleceniach itp.); - wprowadzaniem do obrotu produktów sfałszowanych (które to zagadnienie zostało szczegółowo opisane poniżej w sekcji „Podróbki produktów”)
Prawo karne
Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przewiduje zamknięty katalog czynów zabronionych pod groźbą kary, które zostały skonstruowane jako:
a) przestępstwa, tj.:
- ujawnienie wbrew ciążącemu obowiązkowi tajemnicy przedsiębiorstwa innej osobie, jeżeli wyrządza to poważną szkodę pokrzywdzonemu (art. 23 ust. 1 ZNKU);
- wykorzystanie wbrew ciążącemu obowiązkowi tajemnicy przedsiębiorstwa we własnej działalności gospodarczej, jeżeli wyrządza to poważną szkodę pokrzywdzonemu (art. 23 ust. 1 ZNKU);
- ujawnienie bezprawnie uzyskanej tajemnicy przedsiębiorstwa innej osobie (art. 23 ust. 2 ZNKU);
- wykorzystanie bezprawnie uzyskanej tajemnicy przedsiębiorstwa we własnej działalności gospodarczej (art. 23 ust. 2 ZNKU);
- kopiowanie zewnętrznej postaci produktu lub wprowadzanie tak skopiowanego produktu do obrotu, stwarzające możliwość wprowadzenia klientów w błąd, co do tożsamości producenta lub produkty, czym wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy (art. 24 ZNKU);
- organizowanie lub kierowanie systemem sprzedaży lawinowej (art. 24a ZNKU);
b) wykroczenia, tj.:
- oznaczanie lub nieoznaczanie (wbrew obowiązkowi) towarów lub usług w sposób wprowadzający w błąd co do określonych cech tychże towarów lub usług (art. 25 ust. 1 ZNKU);
- prowadzenie sprzedaży premiowanej lub reklama takiej sprzedaży (art. 25 ust. 2 ZNKU);
- rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji o przedsiębiorstwie w celu szkodzenia przedsiębiorcy (art. 26 ust. 1 ZNKU);
- rozpowszechnianie nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd o swoim przedsiębiorstwie w celu przysporzenia korzyści majątkowej lub osobistej. (art. 26 ust. 2 ZNKU).
Prawo cywilne
W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
- zaniechania niedozwolonych działań;
- usunięcia skutków niedozwolonych działań;
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
- naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
- wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
- zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Roszczenia związane z czynami nieuczciwej konkurencji przedawniają się z upływem 3 lat, przy czym bieg przedawnienia rozpoczyna się oddzielnie co do każdego naruszenia.
Prawo karne
Przestępstwa nieuczciwej konkurencji podlegają grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Przestępstwo organizowania lub kierowania system sprzedaży lawinowej jest z kolei zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Wykroczenia są natomiast zagrożone karą aresztu albo grzywny.
Wskazane przestępstwa i wykroczenia ścigane są wyłącznie na wniosek (żądanie) pokrzywdzonego podmiotu.
Podróbki produktów
Charakterystyczną cechą rynku środków ochrony roślin, jak również nawozów, jest duża skala zjawiska wprowadzania do obrotu środków lub nawozów podrobionych.
Również w tym zakresie Kancelaria RGW posiada bogate doświadczenie i oferuje szeroki wachlarz usług prawnych, takich jak:
- reprezentacja procesowa w sprawach prawa cywilnego w zakresie związanym z wprowadzaniem do obrotu produktów nieoryginalnych;
- sporządzanie opinii prawnych w zakresie zgodności z prawem wprowadzania określonych produktów do obrotu;
- reprezentacja pokrzywdzonego podmiotu w postępowaniu karnym, zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego;
- opiniowanie umów zawieranych przez przedsiębiorców z uwzględnieniem profilaktyki w zakresie wprowadzania do obrotu produktów podrobionych;
- sporządzanie zawiadomień do właściwych organów administracyjnych w zakresie podejrzeń dotyczących wprowadzania do obrotu produktów podrobionych;
- obrona w postępowaniach karnych dotyczących wprowadzania do obrotu podrobionych środków ochrony roślin lub nawozów.
Dla przedsiębiorców, których interesy naruszono w związku z wprowadzaniem do obrotu produktów nieoryginalnych szczególne znaczenie ma możliwość ochrony praw w ramach dostępnych środków cywilno-, jak i prawnokarnych.
Podstawowe regulacje w tym zakresie odnaleźć można w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która także w przypadku wprowadzania do obrotu produktów podrobionych zapewnia zarówno środki ochrony prywatnoprawne, jak i publicznoprawne.
Środki cywilne
Zgodnie ze wskazaną wyżej ustawą, czyn nieuczciwej konkurencji stanowi między innymi:
- takie oznaczenie towarów lub usług albo jego brak, które może wprowadzić klientów w błąd co do pochodzenia, ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy, konserwacji lub innych istotnych cech towarów albo usług, a także zatajenie ryzyka, jakie wiąże się z korzystaniem z nich;
- wprowadzenie do obrotu towarów w opakowaniu mogącym wywołać skutki określone powyżej.
W razie dopuszczenia się przez określony podmiot wskazanego czynu nieuczciwej konkurencji, podmiot poszkodowany może skorzystać ze wszystkich uprawnień przyznanych mu przez ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, które szczegółowo zostały wymienione powyżej w sekcji „Nieuczciwa konkurencja w branży chemicznej”.
Środki karne
Nie mniej istotne dla pokrzywdzonego przedsiębiorcy okazać mogą się możliwe do zastosowania wobec nieuczciwego podmiotu środki represji karnej.
Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji osoba, która za pomocą technicznych środków reprodukcji, kopiuje zewnętrzną postać produktu lub tak skopiowany wprowadza do obrotu, stwarzając tym możliwość wprowadzenia klientów w błąd co do tożsamości producenta lub produktu, czym wyrządza poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Wskazane przestępstwo nie jest jednak ścigane z urzędu i wymaga złożenia przez pokrzywdzonego wniosku o ściganie.
Należy pamiętać, że zezwolenie na wprowadzanie określonego środka ochrony roślin do obrotu wydawane jest zawsze na rzecz konkretnego przedsiębiorcy. Wprowadzanie środka podrobionego, nawet jeżeli jego skład jest identyczny ze środkiem oryginalnym, stanowi zatem w istocie wprowadzanie środka do obrotu bez zezwolenia w rozumieniu właściwych przepisów.
Zgodnie z ustawą o środkach ochrony roślin podmiot, który sprzedaje środek ochrony roślin, bez wymaganego zezwolenia na jego wprowadzanie do obrotu lub pozwolenia na handel równoległy jest zobowiązany do uiszczenia opłaty sankcyjnej w wysokości stanowiącej 200% kwoty wartości sprzedanych środków ochrony roślin według ceny ich sprzedaży.
Stosowanie produktów chemicznych
Stosowanie środków ochrony roślin, podobnie jak produkcja i dystrybucja obwarowane jest licznymi zakazami i nakazami. Niedopełnienie wymogów prawnych w powyższym zakresie może skutkować w szczególności odpowiedzialnością karną, ale również cywilną. Nieprawidłowe stosowanie środków ochrony roślin może bowiem między innymi doprowadzić do powstania istotnych szkód majątkowych
W zakresie stosowania środków ochrony roślin Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną w szczególności poprzez:
- sporządzanie opinii prawnych w zakresie zgodności określonego sposobu postępowania ze środkami ochrony roślin z ustawą o środkach ochrony roślin oraz Prawem ochrony środowiska;
- prowadzenie wszechstronnego audytu w zakresie zgodności z prawem stosowania środków ochrony roślin przez przedsiębiorcę;
- opracowywanie analiz prawnych w zakresie ewentualnych roszczeń odszkodowawczych związanych z nieprawidłowym stosowaniem środków ochrony roślin;
- reprezentacja stron w postępowaniu sądowym w związku z roszczeniami odszkodowawczymi wynikającymi z nieprawidłowego stosowania środków ochrony roślin;
- obrona w postępowaniach karnych dotyczących odpowiedzialności za nieprawidłowe stosowanie środków ochrony roślin.
Ustawa o środkach ochrony roślin wprowadza szereg wymagań stawianych wobec osób stosujących środki ochrony roślin przeznaczone dla użytkowników profesjonalnych.
Za użytkowników profesjonalnych uznaje się osoby fizyczne, które stosują środki ochrony roślin w celach innych niż własne niezarobkowe potrzeby, w szczególności w ramach działalności gospodarczej lub zawodowej, w tym w rolnictwie i leśnictwie.
W ustawie o środkach ochrony roślin zawarty został szeroki katalog czynów zabronionych dotyczących stosowania tego rodzaju produktów, takich jak:
- stosowanie środków ochrony roślin po upływie terminu ważności lub niezgodnie z innymi wymogami ustawowymi;
- wykonywanie zabiegów ochrony roślin z zastosowaniem środka ochrony roślin, który nie może być stosowany zgodnie z przepisami prawa;
- stosowanie środków ochrony roślin niezgodnie z zawartymi w etykiecie wymaganiami;
- stosowanie środków ochrony roślin w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska;
- przechowywanie lub unieszkodliwianie środków ochrony roślin w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska;
- używanie lub unieszkodliwianie opakowań jednostkowych środków ochrony roślin w sposób stwarzający zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska;
- niestosowanie przez profesjonalnego użytkownika środków ochrony roślin integrowanej ochrony roślin;
- nieprowadzenie przez profesjonalnego użytkownika środków ochrony roślin dokumentacji wskazującej sposób realizacji wymagań integrowanej ochrony roślin;
- stosowanie przy użyciu sprzętu agrolotniczego środków ochrony roślin, których stosowanie przy użyciu tego sprzętu jest zabronione;
- wykonywanie zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego, bez poinformowania o zamiarze jego wykonania wojewódzkiego inspektora;
- wykonywanie zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin przy użyciu sprzętu agrolotniczego, wbrew zakazowi wykonania tego zabiegu;
- stosowanie środków ochrony roślin sprzętem przeznaczonym do stosowania środków ochrony roślin niesprawnym technicznie lub nieskalibrowanym lub uchylanie się od obowiązku poddawania tego sprzętu badaniom w celu potwierdzenia sprawności technicznej;
- stosowanie materiału siewnego zaprawionego środkiem ochrony roślin do innych celów niż siew lub sadzenie;
- nieprzechowywanie ewidencji zabiegów z zastosowaniem środków ochrony roślin w terminie wskazanym w ustawie.
Powyższe wykroczenia zagrożone są karą grzywny.
Rolnictwo ekologiczne
W ostatnich latach rolnictwo ekologiczne stanowi w całej Unii Europejskiej dynamicznie rozwijający się sektor gospodarki rolnej.
Dla przedsiębiorców działających w branży chemicznej i rolniczej Kancelaria RGW świadczy pomoc prawną, w szczególności w zakresie:
- sporządzania opinii prawnych w zakresie możliwości stosowania określonych nawozów lub środków ochrony roślin w rolnictwie ekologicznym;
- prowadzenia wszechstronnego audytu w zakresie zgodności działalności gospodarczej przedsiębiorcy z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego;
- reprezentacji stron w postępowaniach administracyjnych dotyczących wymierzania kary pieniężnej zgodnie z ustawą o rolnictwie ekologicznym;
- reprezentacja w postępowaniach rejestrowych dotyczących określonych substancji, zarówno w postępowaniu prowadzonym na zasadach ogólnych, jak i przed właściwymi jednostkami oceniającymi;
- sporządzania analiz i rekomendacji w zakresie zastosowania określonych rozwiązań prawnych mających na celu ochronę tajemnicy przedsiębiorstwa.
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylającym Rozporządzenie (EWF) nr 2092/91
- Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli
- Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym
- Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie jednostek organizacyjnych oceniających i potwierdzających zgodność środków do produkcji ekologicznej z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego oraz prowadzących wykaz tych środków z 2 marca 2010 r.
Produkcja ekologiczna jest ogólnym systemem zarządzania gospodarstwem i produkcji żywności, łączącym:
- najkorzystniejsze dla środowiska praktyki,
- wysoki stopień różnorodności biologicznej,
- ochronę zasobów naturalnych,
- stosowanie wysokich standardów dotyczących dobrostanu zwierząt;
- metodę produkcji odpowiadającą wymaganiom niektórych konsumentów preferujących wyroby wytwarzane przy użyciu substancji naturalnych i naturalnych procesów.
W rolnictwie ekologicznym określone produkty i substancje mogą być stosowane jako środki ochrony roślin lub nawozy wyłącznie po uzyskaniu zezwolenia Komisji Europejskiej w szczególnej procedurze i włączeniu konkretnego produktu lub substancji do zamkniętego wykazu.
Nawet jednak produkty i substancje wpisane do wspomnianego zamkniętego wykazu wymagają odrębnego zatwierdzenia na zasadach ogólnych w każdym państwie członkowskim, zgodnie z właściwymi przepisami unijnymi i krajowymi.
Po dopuszczeniu do stosowania w rolnictwie ogólnym, dany produkt lub substancja, jeżeli znajduje się w zamkniętym wykazie produktów dopuszczonych przez Komisję Europejską, może być formalnie wprowadzany do obrotu jako środek przeznaczony do stosowania w produkcji ekologicznej.
Przed rozpoczęciem wprowadzania do obrotu określonych środków ochrony roślin lub nawozów przeznaczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym, zasadnym jest jednak pozyskanie potwierdzenia zgodności danej substancji lub produktów z wymogami w przedmiotowym zakresie przez tzw. jednostki organizacyjne oceniające i potwierdzające zgodność środków do produkcji ekologicznej.
Minister właściwy do spraw rolnictwa wyznaczył w Polsce jako jednostki oceniające między innymi:
- Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach - dla nawozów organicznych, nawozów mineralnych, nawozów organiczno-mineralnych i środków poprawiających właściwości gleby do produkcji ekologicznej;
- Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu - dla środków ochrony roślin do produkcji ekologicznej.
Wskazane jednostki badawcze potwierdzają zgodność produktów i substancji z wymogami prawnymi, a także prowadzą odpowiednie wykazy tych produktów i substancji.