Frankowicze rozważający wystąpienie przeciwko bankowi na drogę sądową mają na uwadze koszty sądowe, jakie będą musieli ponieść.
Wniesienie pozwu połączone jest z obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej. Wysokość opłaty sądowej od pozwu pobieranej od frankowiczów będących konsumentami została ograniczona kwotowo, co miało na celu ułatwienie dochodzenia roszczeń.
Ograniczenie opłaty sądowej dla konsumentów
Art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych dotyczy spraw o roszczenia wynikające z czynności bankowych i ustanawia wysokość opłaty sądowej pobieranej od strony będącej konsumentem lub osobą fizyczną prowadzącą gospodarstwo rodzinne do kwoty 1.000,00 zł przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej ponad 20.000 zł. W takim przypadku mamy więc do czynienia z opłatą stałą. Natomiast przy roszczeniach poniżej 20.000 zł obowiązuje opłata stosunkowa w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu czy przedmiotu zaskarżenia.
W sprawach o unieważnienie umowy kredytu frankowego wartość przedmiotu sporu niemal zawsze przekracza 20.000 zł, gdyż ustalana jest najczęściej jako równowartość kwoty kredytu określonej w kwestionowanej umowie w złotych polskich. Jeśli dochodzi się tylko zwrotu nienależnych świadczeń, wówczas wartość przedmiotu sporu odpowiada dochodzonej kwocie. Konsument ponosi zatem opłatę stałą w wysokości 1.000 zł.
Obowiązek zwrotu kosztów postępowania
Należy jednak zdawać sobie sprawę, że w każdym postępowaniu istnieje ryzyko niekorzystnego dla kredytobiorcy rozstrzygnięcia. Mimo ukształtowanej już linii orzeczniczej spotkać można jednak w dalszym ciągu składy sędziowskie uparcie odmawiające frankowiczom ochrony.
Warto mieć na względzie, że strona przegrywająca proces (w całości lub w części) co do zasady zobowiązana jest pokryć poniesione przez drugą stronę koszty w odpowiednim zakresie. Na takie koszty składają się przede wszystkim uiszczone opłaty sądowe oraz koszty zastępstwa procesowego, których wysokość określona jest w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości i zależy od wartości przedmiotu sporu. Przykładowo w przypadku wartości przedmiotu sprawy od 50.000 zł do 200.000 zł stawka minimalna wynosi 5.400 zł, a powyżej 200.000 zł do 2.000.000 zł – 10.800 zł.
Ryzyka dla konsumenta – zwrot opłaty sądowej poniesionej przez bank
Problemem może okazać się sytuacja, w której wyrok niekorzystny dla konsumenta zapadnie w drugiej instancji na skutek apelacji wniesionej przez bank. W stosunku do banku nie obowiązuje bowiem opłata stała z art. 13a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i musi on niejednokrotnie uiścić opłatę sądową w znacznej wysokości. W przypadku przegranej konsument musiałby zwrócić również uiszczoną przez bank opłatę sądową.
Jest to sytuacja, która nie została przewidziana przez ustawodawcę i może powodować dla zachęconych do wniesienia powództwa konsumentów daleko idące negatywne skutki finansowe.
To samo dotyczy sytuacji, gdy to bank wystąpi przeciwko konsumentowi z powództwem o zwrot kapitału w osobnym postępowaniu bez uprzedniej próby wzajemnego rozliczenia i narazi tym samym konsumenta na obowiązek zwrotu poniesionych przez bank opłat i kosztów zastępstwa procesowego w przypadku wygranej banku.
Wskazana problematyka powinna zostać dostrzeżona przez ustawodawcę, a ograniczenia dotyczące wysokości opłaty sądowej powinna działać również w odwrotnym kierunku, gdy konsument musiałby dokonywać zwrotu opłaty poniesionej przez bank. Tylko wówczas cel tej regulacji może zostać w pełni osiągnięty.
