Nowelizacja ustawy o odpadach
20 lipca 2018 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o odpadach z 14 grudnia 2012 r. oraz niektórych innych ustaw, opublikowana w Dzienniku Urzędowym RP z 21 sierpnia 2018 r. Większość przepisów wchodzi w życie po 14 dniach od ogłoszenia ustawy, tj. 5 września 2018 r., a niektóre z nich również po 6 i 12 miesiącach.
Wprowadzone zmiany przepisach mają na celu rozwiązanie problemu porzucania odpadów w miejscach na ten cel nieprzeznaczonych, jak również w miejscach, w których zakończono działalność w zakresie gospodarki odpadami niezgodnie z przepisami obowiązującego prawa, w tym również nasilającego się w ostatnim czasie zjawiska pożarów nagromadzonych odpadów, w tym odpadów sprowadzanych do Polski z zagranicy.
Wymogi dotyczące wydawania zezwoleń na gospodarowanie odpadami
Oprócz dotychczas wymaganych dokumentów podmioty ubiegające się o udzielenie zezwolenia będą musiały przedstawić organowi proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia ewentualnych roszczeń związanych z naruszeniem przepisów prawa. Wysokość takiego zabezpieczenia musi być wystarczająca do pokrycia kosztów wykonania zastępczego m.in. decyzji nakazującej posiadaczowi odpadów usunięcie odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania, a także pokrycia kosztów usunięcia odpadów i ich zagospodarowania łącznie z odpadami stanowiącymi pozostałości z akcji gaśniczej lub usunięcia negatywnych skutków w środowisku lub szkód w środowisku.
Wymagane zabezpieczenie może mieć formę depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej.
W przypadku ubiegania się o zezwolenie dotyczące niektórych rodzajów gospodarowania odpadami konieczne jest przedstawienie dokumentu potwierdzającego prawo własności, prawo użytkowania wieczystego, prawo użytkowania albo umowę dzierżawy nieruchomości. Wymóg ten dotyczy wniosków o zezwolenie na: zbieranie odpadów niebezpiecznych, przetwarzanie odpadów przez wypełnianie terenów niekorzystnie przekształconych, zbieranie odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych, przetwarzanie odpadów komunalnych lub odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych.
Do każdego wniosku o zezwolenie na zbieranie oraz przetwarzanie odpadów dołącza się dodatkowo:
- operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (uzgodnienie ma formę postanowienia),
- decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
- zaświadczenia o niekaralności posiadacza odpadów będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wspólnika, prokurenta, członka zarządu lub członka rady nadzorczej posiadacza odpadów będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej
- oświadczenia, że w stosunku do ww. osób w ostatnich 10 latach nie wydano ostatecznej decyzji o cofnięciu zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie i przetwarzanie odpadów lub nie wymierzono administracyjnej kary pieniężnej
- oświadczenie, że wspólnik, prokurent, członek zarządu lub członek rady nadzorczej posiadacza odpadów nie jest lub nie był wspólnikiem, prokurentem, członkiem rady nadzorczej lub członkiem zarządu innego przedsiębiorcy, w stosunku do którego w ostatnich 10 latach nie wydano ostatecznej decyzji o cofnięciu zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów, zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie i przetwarzanie odpadów lub nie wymierzono administracyjnej kary pieniężnej.
W przypadku uprzedniej karalności za przestępstwa przeciwko środowisku lub też uprzedniego wydania decyzji o cofnięciu zezwolenia czy wymierzenia kary administracyjnej, organ będzie odmawiał wydania zezwolenia, co ma na celu zapobieganie dopuszczaniu się kolejnych naruszeń przez te same osoby lub podmioty występujące w innej konfiguracji.
Nowa ustawa przewiduje również zmianę właściwości organu ze Starosty na marszałka województwa w sprawach o wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, w przypadku gdy maksymalna łączna masa wszystkich rodzajów odpadów magazynowanych w okresie roku przekracza 3000 Mg.
Organ właściwy wydaje zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwych ze względu na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów. Wymóg zasięgania opinii prezydenta miasta nie dotyczy prezydenta miasta na prawach powiatu, jeżeli jest on organem właściwym do wydania zezwolenia.
Obowiązkowe kontrole przed wydaniem zezwolenia
Przed wydaniem zezwolenia obowiązkowo przeprowadzane będą kontrole instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie:
- spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska, przeprowadzona przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, z udziałem przedstawiciela właściwego organu,
- spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, przeprowadzana przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.
Kontrola przeciwpożarowa nie jest konieczna, jeśli zezwolenie na przetwarzanie odpadów dotyczy odzysku poza instalacjami i urządzeniami lub przygotowania do ponownego użycia.
Po przeprowadzeniu kontrolujący wydaje postanowienie w przedmiocie spełnienia wymogów, a w przypadku negatywnego wyniku kontroli właściwy organ odmawia wydania zezwolenia.
Magazynowanie odpadów
W zakresie czasu magazynowania odpadów, które jest dopuszczalne, jeżeli wynika to z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, ustawa wprowadza ograniczenie z dotychczas 3 lat do 1 roku.
Co istotne, okresy magazynowania odpadów mają być liczone łącznie dla wszystkich krajowych posiadaczy odpadów.
W przypadku magazynowania odpadów już we wniosku należy wskazać miejsce i sposób magazynowania oraz rodzaj magazynowanych odpadów, maksymalną masę poszczególnych rodzajów łączną masę wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz które mogą być magazynowane w okresie roku, największą masę odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów, wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, całkowitą pojemność instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów.
Ustawodawca wprowadza zastrzeżenie, że w ramach zbierania odpadów maksymalna łączna masa wszystkich rodzajów odpadów, które w tym samym czasie mogą być magazynowane, nie może przekroczyć połowy maksymalnej łącznej masy wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w okresie roku, określonej w zezwoleniu na zbieranie odpadów lub zezwoleniu na przetwarzanie odpadów lub pozwoleniu na wytwarzanie odpadów uwzględniającym zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Po 12 miesiącach, tj. od 22 sierpnia 2019 r., podmioty magazynujące odpady będą zobowiązane do wprowadzenia systemu kontroli wizyjnej miejsca, gdzie opady są magazynowane.
Sankcje administracyjne
Ustawa zaostrza również reguły wymierzania administracyjnych kar pieniężnych. Wprowadzona została minimalna kwota kary:
- 10.000 zł – za działanie bez zezwolenia,
- 1.000 zł – za działanie niezgodnie z treścią zezwolenia
Maksymalna kwota administracyjnej kary pieniężnej to 1.000.000 zł.
W przypadku recydywistów, w stosunku do który organ wymierza karę po raz drugi lub kolejny, kwota kary będzie podlegać podwojeniu.
Zmiana już wydanych zezwoleń pod rygorem wygaśnięcia
Ustawa nakłada również pewne wymogi na posiadaczy odpadów, którzy uzyskali zezwolenia przed dniem wejścia w życie nowelizacji.
W ciągu 12 miesięcy muszą oni złożyć wniosek o zmianę posiadanej decyzji, wskazując we wniosku dodatkowe informacje oraz załączając dokumenty, których wymóg został wprowadzony.
Brak złożenia wniosku we wskazanym terminie prowadzić będzie do wygaśnięcia zezwolenia.
